PIKLER-LOCZY EUSKAL HERRIKO ELKARTEA

2016/04/25

Didaktikako klaseetan Pikler Loczyri buruz asko hitz egiten dugunez, informazioa bilatzen hasi naiz, eta Euskal Herrian elkarte bat dagoela ikusi du. Hona hemen esteka:

http://piklerloczy.org/eu/emmi-pikler-eta-l%C3%B3czy-institutua

"La publicación en Francia, en 1971, del libro Lóczy ou le maternage insolite fue, probablemente, el punto de inflexión que dio a conocer, fuera de los Paises del Este, la existencia, la labor y los logros del Instituto Lóczy.

Este libro se publicó en castellano en 1986 y ha sido reeditado en 2010 con el título Lóczy, una insólita atención personal. El descubrimiento y la divulgación de la existencia y el trabajo desarrollado en Lóczy, hizo posible la movilización internacional de apoyo y solidaridad con el Instituto Pikler, tanto en Europa occidental como en el resto del mundo.Apoyo y solidaridad reavivado cada vez que Lóczy ha estado en peligro de desaparición. Desde que la doctora Emmi Pikler se hizo cargo de la casa cuna en 1946 (tras la liberación de Hungría por las tropas soviéticas y el establecimiento de un régimen socialista afín a Moscú) hasta 1991 aproximadamente (año del colapso de la Unión Sovietica), Lóczy pudo desarrollar su trabajo con plena normalidad. Con motivo de la primera gran alarma, entre 1996 y el 2001, el cineasta francés Bernard Martino realizó con el apoyo, entre otros, de la Asociación francesa Pikler-Lóczy y el Ministerio francés de Empleo y Solidaridad, el film Lóczy, un hogar para crecer. En este documental, Bernard Martino hacía la siguiente reflexión:

«Este lugar, único en el mundo, excepcional por su modo de funcionamiento, está en peligro de desaparición. Si esto se produjera sería una inmensa pérdida, no sólo para los húngaros, sino para todos nosotros. Porque en este siglo que nos ha enseñado todo sobre las maneras de destrucción del individuo, únicos son los lugares en donde, como aquí, se sabe ayudar a construir el ser humano»

La movilización internacional logró mantener con vida al Instituto. Pero aquella primera gran alarma no fue la última. En 2011, la supervivencia de Lóczy entró en una situación límite. Aunque en abril de ese año se cerró la Casa-Cuna, la movilización internacional logró parar lo que parecía inevitable y la Escuela Infantil continúa su labor; pero, una vez más urge articular una red internacional que pueda garantizar la continuidad de Lóczy. En este contexto solidario –que siempre ha caracterizado la relación con Budapest– se producen los primeros movimientos asociativos en Euskal Herria. Entre primavera de 2008 y otoño de 2009 se gesta Euskal Herriko Pikler-Lóczy Sarea, y en diciembre del mismo año, sale a la luz. Tras más de tres años y medio de intensa labor divulgativa y formativa, en septiembre de 2012 Budapest autoriza la creación de la Asociación Vasca. En primavera de 2013 nace Pikler-Lóczy Euskal Herriko elkartea."

Oso ongi iruditzen zait Euskal Herrian, heziketa mota hau jarraitzen eta apoiatzen duen elkarte bat egotea. Modu honetan, guraso gabeko haurrek heziketa ona izan dezaketelako, azken finean, haur hauek, gainontzekoek bezalako eskubideak izan behar dituzte eta.

LOCZY, bigarren tertulia dialogikoa

2016/04/25

Gaurko didaktikako klasean, Loczyren inguruko tertulia dialogikoekin jarraitu dugu. Liburuko 11. Orrialdetik hasiz. Hona hemen, klasean aipatutako aspektu garrantzitsuenak:

(13 orrialdean)

“La angustia de la separación no es tan grave como parece”. Hau da, posible da ama eta aita gabe heztea baldin eta baldintza onetan balin bada.

Problemak aurkitu eta haien konponbidea bilatzea beharrezkoa da, egunerokotasuneko zailtasunei aurre egiteko.

Detaile txikienak diskutitzea oso garrantzitsua da, begirada zorroztuz, eta begiak ireki, gertatzen diren gauzak beste era batera begiratuz.

Gertatzen diren gauza inozoak nola deskribatzen dituzten ikustea, oso harrigarria da.

(16-19 orrialdeak)

 Auto-diziplina handia erakusten du. Hezitzaileek, haur bakoitzari ematen diote garrantzia. Arreta handia jartzen die haurren beharrei. Batzuetan haur eskola arruntetan hau ezin da egin, baina, hemen bai.

(19-21 orrialdeak)

Begirada umearen behar eta ezaugarriei jarri, horrela, hezitzaileak, bigarren mailan utziz.

Haurrek parte hartzeko eta ikasteko gogoa erakusten dute.

Umeak orokorrean oso independenteak dira, eta gatazka gutxi sortzen dituzte, sortzen den giro lasaiagatik.

Hezitzaileek, praktikatik sortzen dute, hezitzaile izateko modu hori.

(22-23 orrialdeak)

Oso zehaztuta daude, psikologo, mediku, etab. kantitatea.

Lanean 3 gizon soilik daude, eta ez dira heziketara zuzenduak, beste funtzio batzuk dituzte.

Printzipio jakin batzuk dituzte, eta  baten batek apurtzen baditu, haurraren heziketa arriskuan jartzen dute.

Esperimentazioa da ikaskuntzaren oinarria, eta horrek bermatuko du garapen intelektual garrantzitsua.

(25-29 orrialdeak)

 Hezitzailearen praktikaren deskribapena azaltzen da horri hauetan. Hezitzaileak, inguru giro egokia jarri behar du, haurrak estimulatzeko, ez du zertan haurraren gainean egon baina presenteki egonez, haurrak aske uzten ditu. “el adulto no interviene de forma directa”.

Haurrari ezin diozu amaren maitasun bera erakutsi, errespetuan oinarritutako maitasun bat da.

Haurra inoiz ez dago bakarrik, hezitzailea beti gertu dago.

Ditugun baldintzak eta egoerak limitatuak dira.

Parte hartzea eta ikaskuntza aktiboak dira lortu nahi diren oinarri garrantzitsuenetarikoak.

(32-33 orrialdeak)

Hezitzaile bakoitzak 9 haurren jarraipena egin behar du, baina espresuki hirutan fijatu behar da, eta estantzia guztian, haurrek erreferente modura hezitzaile berdina izaten dute denbora guztian.

LOCZY, lehenengo tertulia dialogikoa

2016/04/20

Gaurko klasean, Loczyren inguruko tertulia dialogiko bat izan dugu.

Etxean, lehenengo zatia irakurri behar genuen, eta bertan ikerketa bat egingo dutela jartzen du eta nola egingo duten ere bai.

(7.orrialdean)

Ikerketa hori egitera joateaz gain, jarrera baten joan ziren hori egitera. Begirada kritiko eta objektibo batekin egingo dutela behaketa.  Eta  azaltzen dute, institutukoen nola hartzen duten behaketa hori eta zer jarrera duten.  Kanpotik datorren horretara irekita egotea, ez izatea beldurrik da hori. Bi egunetik behien gelditzen ziren, etengabeko irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan murgiltzen ziren.

(8-9 orrietan)

Autore inportante bat aipatzen dute, Bowlby. Bere atxikimenduaren teoria, guk ikusten dugunaren azpitik gauzak daude, hau da fundamentu teoriko bat dago.

Garbi uzten dute haiek soilik, haurrak zaintzen dituztela, ez dira ama ordezkatzen dutenak, nahiz eta haur umezurtzekin lan egin. Haurrek badakite haien hezitzaileak direla.

Hezitzailearen lana, espazio honetan, segurtasuna eskaintzea da, ez haurrari afektua ematea.

Bowlbyk dio bere ikerketa batean, abandonatuak izan diren haurrak, nagusiak direnean, modu berdinean jokatzeko tendentzia dutela dio. Baina,  ni ez nago honekin ados, eta ez zait egokia iruditzen hau guztia jeneralizatzea. Baina egia da 0-3 urteetan gertatzen diren gauzak, eragin handia dutela etorkizunean.

Egia da, pelikulan ikusten zela, bertan hezitako haur asko etorkizunean guraso eta langile finak izaten zirela.

(11.orrialdea)

Haur aktibo bat ikustean, ikasteko gogoa ematen du. Budapesten loczyk transmititzen duena, haurrek oso autonomoak direla eta oso ondo eusten dietela haien erronkei.

Alaitzek kontatu digu, Piklerren alaba, Ana, ikustean, bere amamarekin gogoratu zela, oso pertsona lasaia da, ez dio inori ezer demostratu behar, badaki zer egiten ari den eta nola egiten ari den.

HITZALDIAREN INGURUAN ARITU

2016/04/19

Astelehenean, klasean, pasaden ostiraleko Fernandoren hitzaldiari buruz aritu ginen, sortu zizkigun iritziak eta sentimenduak partekatzeko. Hori horrela, bakoitzak papel batean, hitzalditik gehien gustatu zitzaiona edo gehien harritu zuena idatzi behar zuen eta klasearen amaieran, Alaitzek paper guztiak jaso zituen.

Horren ondoren, binaka jarri eta bien artean esaldi bat aukeratu behar genuen eta klase guztitik pasatzen zioan paper batean idatzi.

Hona hemen zenbait aipu:

•           Pentsamendua argazki bat da.
•        Esperimentatzearen garrantzia.
•          “la mente es una cualidad”.
•         “Conocer no es lo mismo que saber”.
•           Behaketa egiten irakatsi.
•           Esperientzia=autoritatea.
•           “Mundo de complacencia no de investigación”
•           “La razón es para generar seguridad”.
•           “No estamos acostumbrados a definirnos siendo”.
•           “Siendo surge la experiencia del conocimiento”.

Hemen daude Fernandoren bizitaren ondorioz, bizitako irakaskuntza-ikaskuntza esperientziaren taldearen idei adierazgarri batzuk:

·         Zer da adimena?

1. Adimena ordenagailua bezala da, tresna bat eta hau maneiatzeko burmuina dugu.

2. Adimena, bere kontzientzia egoeraren arabera, errealitatea interpretatzen duen kualidade bat da.

3. Adimena duala da, une batean gauza bat da eta ezin da beste bat izan.

 4. Pentsamendua argazki bat da.

 5. Behatzaileak objektu bat antzematen duenean, adimenera pasatzen da kontzeptu berri bat sortzeko.

6. Zu zara nire kausaren objektua.

7. Ezereza eta adimenaren arteko lotura.

·        Zer da behaketa?

1. Behaketa ezagutzaren oinarria da.

2. Pertsona bakoitza behatzailea da eta behatzen duena objetua. Pertsonak behatzen duena ikusterakoan, ikusitakoaren irudia bilakatzen da. Eta momentu horretan pertsona, behatzailea eta objetua izango da aldi berean.

3. Objektu zehatz bat ikustean, horretan bihurtzen gara.

4. Aldi berean sujetoa eta objetoa izateko gaitasuna duen adimena da, ezagutzaren oinarria.

5. Meditazioa zer da?

·         Zer da errealitatea?

1. Errealitatea ezagutzen (es la que se conoce) dena da, ez dakiguna (no lo que se sabe).

2. Garrantzitsuena ez da sinistea, bizitzea baizik. Hemen sufrimendu gabeko bizitza bat hasten da.

·         Zer da ezagutzea (conocer)?

 1. Ezagutzea eta jakitearen arteko desberdintasuna (nahiz eta “conocer y saber” etimologikoki esanahi berdina duten), esperientzia bizitzean datza.

2. Jakintza (conocimiento) ezjakintasuna da.

3. Jakituria (sabiduría), ez da dena jakitea.

4. Jakitea, (el saber) ezaguera (conocimiento) eta aukera toki infinitua da, plastilina bezala transformatzen dena.

5. Jakitea (el saber), izkutatzen naizen aukera-toki infinitua da ez egiteko.

6. Jakituria (sabiduría), beti jarrita eraman behar dugun txapela da.

·         Zer da irakastea?

1. Ezagutza eta autoritatea esperientziatik eraikitzen dira.

 2. Egiten irakasten da.

3. Arrazoibidea behar dugu seguritatea sortzeko.

 4. Bizi dugun munduan konplazentzia baloratzen da eta ez ikerkuntza.

 5. Arrazonamendu intelektualak ez du inoiz, ezer, irakasten.

6. Ezin da ezagutu arrazoidun arrazoibidearen bitartez. Hemen ez baitago sortzeko gaitasunik.

 7. Ikasleak arretara eramatea garrantzitsua da.

·         Zer da ikastea?

1. Beldurra da ikaskuntzaren oztopo handiena.

2. Ikaskuntza-porrota, egiteari beldurra izatean dago.

3. Zer sentitzen duzu ikasten duzunean? Konturatzea, sorpresa, ongizatea.

4. Ikastearen ekintza, ez da ekintza duala, ustekabezkoa edo sorpresazkoa baizik.

5. Ezagutzen duguna maneiatzea, ez da ikastea.

 6. Ongizatea, egindakoaz pozik sentitzen zarenean, irauteko, absolutua ezagutzen duela ezagutu eta jakin behar du (“El bienestar, cuando estás satisfecho por lo hecho, para que esto sea duradero, tiene que conocer y saber que conoce lo absoluto”).

7. “Ilargian egotea” (“estar en babia”), mugimendu egoera bat da behatzailea eta behatutakoaren artean. Egoera honetan ardura ukatzen da, beldurra nagusituz. Egoera honetan ondorio bat bilatu nahi da eta ezin da.

8. Fantasia eta imaginazioa ihesbideak dira.

9. Konzentrazio egoeran objetua eta sujetua plano berdinean daude.

10. Konzentrazioa da, arreta eta borondatea nahiagatik.

 11. Konzentrazio egoeran ez dago desberdintasunik, nonahikotasuna baizik.

12. Desberdintzea, gauza bat izateko bestea deuseztatzea da. Objetu bat baino ez da adimenarentzat eta informazio-eremu itxia da.

13. Konzentrazio egoeran informazio-eremuak ez dira deuseztatzen, elkartu baizik. Egoera honetan emaitza ezagutza da.

14. Konzentrazio-egoeran oraina sortzen da.

15. Konzentrazioan ikastea da aukera bakarra. 
16. Unibertsoa informazioa da bakarrik, bertan daude gure galderen erantzun guztiak.

·         Zer da izatea?

 1. Ez gaude ohituta gure buruak izatetik definitzeko.

2. Inoiz ez duzu amestuko beste pertsona bat zarela.

3. Bizi dugunaren arabera amestuko dugu.

4. Zerbait izatea eta izatea, ez da gauza bera.

5. Zu zara adierazi (expresar) dezakezuna.

6. Adimen egoikoa. Egoa (Cameraman) une bakoitzean desberdina da. Zer deskribatu dezakegu gugandik honetaz aparte? Nor naiz ni?

7. Esperimentatzeko desira dugu eta honen saria, izaten nire burua ezagutzea (reconocer) da.

8. Egoa zerbait da, izaten deskribatu daitekeelako.

 9. Egoa estruktura hutsa da.

 10. Jarioan ez dago adimenaren mugimendurik.

11. Izaten sortzen da ezagutzaren esperientzia.

FERNANDOREN HITZALDIA

2016/04/19

Aurreko ostiralean, bisita berezi bat izan genuen. Fernando etorri zen gure buruak nahastera. Nahastera esaten dudanean, zentzu onean ari naizela garbi uztea nahi dut. Gure buruak martxan jarri zituen hitz egiten hasi zen unetik, ez dakit bere hitz egiteko moduagatik edo zergatik izan liteken, baina aho zabalik utzi ninduen, esaten zituen gauza guztietan arrazoia ematen bainion.

Fernandok, gauza interesgarri asko kontatu zizkigun.  Baina hasieran, inbidia ematen geniola esan zigun, bere garaian ezin baitzen ikasi nahi zena, egokia zena edo gurasoek nahi dutena, baizik. Baina hala eta guztiz ere, Fernando, ikasketa asko dituen gizona da, medikuntza, fisika eta musika ikasi ditu beste gauza batzuen artean.

Bere burua ikertzen urte asko pasatu dituen gizona dela esan zigun. Eta guri ere hori egiteko eskatu zigun, guk, gure burua ikastea eta ezagutzea nahi du.

Argi utzi nahi izan zuen kontua “cerebro” eta “mente”-rena izan zen, hau da, garun eta adimenarena. Hauek, ez direla berdinak, nahiz eta jende askok horrela erabili. Baina bi kontzeptu hauek garbiago ulertu ahal izateko, adibide garbi bat jarri zuen, hau esanez: “El cerebro es un órgano físico que sería igual que un ordenador y la mente es la persona que lo maneja” ; “La mente es una cualidad, no material, algo que se expresa ”; “La conciencia es una cualidad que aporta, conocer y saber que conoce”.

Pentsamenduak helarazteko adimenaren elementu bat  “ego-a” da. Eta objektu guztiek izen bat dute. “El acto de discernimiento es el momento en el que sujeto y objeto se juntan”.

“Nosotros solo conocemos, dos estados de conciencia,  la vigilia y el sueño.  Y la diferencia entre ambas es que el sueño no tiene continuidad. El sueño se genera así:  cuando estamos despiertos, el que trabaja es la chacra frontal, y cuando estamos a punto de dormir, eso se pasa a abajo”.

“A partir de las 7-8pm se entra en la vagotonía. Entra el sueño y se desconecta todo eso que hemos almacenado. Construye realidades, el sueño y descarga todas las tensiones del día, es por eso que se despierta descansado”.  Ametsen protagonista beti ni izatearen arrazoia da hori.

Sonanbuluek,  lo egitean ez dute deskonektatzen. Horregatik, lo egiteko entregatzea beharrezkoa da.

Ondoren, ariketatxo bat egiteko esan zigun, zapatilekin pentsatzeko eskatu zigun. Eta amaitzean, “orain zer zarete?” galdetu zuen.

Hitzaldiaren bigarren zatiari dagokionez, galderak egiteko utzi zuen, eta hau ere oso interesgarria eta beharrezkoa iruditu zitzaidan, beste hainbat gauza atera zirelako. Hau horrela, oso gustura egon nintzela esan beharra daukat.  Beraz,  altu eta garbi esan dezaket, horrelako saio gehiago nahi ditudala, eta beharrezkoak direla iruditzen zaidala, azken finean, gai zehatz bateko aditu batek gure zalantza asko argitu ditzake eta.

PROIEKTU BIDEZKO METODOLOGIA-HELBURUA: DIDAKTIKA OROKORRA PENTSATU, SENTITU, EGIN. BIZI.

2016/04/04

Gaurko klasean, proiektuen bidez irakasteko metodologiari buruz aritu gara hizketan. Eta horretarako, Nekane Otxoaren bideo bat ikusi dugu. Hona hemen ikusgai: 

Bertan, bere eskolan proiektu bidezko metodologia erabiltzen dutela kontatzen du Nekanek. Hori horrela, gela batean adin ezberdinetako haurrak biltzen dira, eta eskola txikia denez, aukera ezin hobea da metodologia hau lantzeko.

          Lehenik eta behin, aipatu beharra dago, lan metodo hau erabiltzea, ikasteko testuingurua dela, ez "proiektuak egitea" soilik.

Hona hemen ezaugarri batzuk:

• Erronkatik hasten da proiektu bat garatzen eta erronkatik testuinguru erreal batean kokatzen da. 
• Ez dira sekuentziatzen, proposamen irekiak dira. 
• Ikaskuntza emaitzak bigarren maila batean geratzen dira. 
• Metodologia honen gakoa da zehatzetik abstraktura joatea eta abstraktutik zehatzera.
• Irudimena beharrezkoa da. 
• Proiektu bidezko ikaskuntza oinarri gisa proposatzen badugu, ataza bidezko ikaskuntza bigarren maila batean geratzen da.

Aipatu beharra daukat, metodologia hau, oso interesgarria iruditu zaidala. Beraz, hori dela eta, irakasteko modu hau zertan datzan azaltzen duen bideo zoragarri bat aurkitu dut. Hona hemen: 

http://www.ikasten.ikasbil.eus/mod/habecms/view.php/irakasbil/didakteka/proiektu-bidezko-irakaskuntza-sekuentzia-didaktikoa-hizkuntzen-irakaskuntzarako-metodologia-eredu

Bertan, Roberto Mielgok, azken hamarkadan, hizkuntzen irakaskuntzan, gaitasun komunikatiboaren kontzeptuak eta honen garrantziak gero eta garrantzi handiagoa jaso dutela aipatzen du. Horren haritik ikuspegi sozio-diskurtsiboak zenbait ekarpen interesgarri egin dizkio hizkuntzen ikaskuntza-irakaskuntza prozesuari. Horietako bat Genebako Unibertsitateko taldeak aurkeztutako eredu metodologikoa izan da, hizkuntzarako sekuentzia didaktikoa, alegia. Metodologia eredu hau gero eta zabalkunde handiagoa izaten ari da oinarrizko hezkuntzan, eta orain 2. hizkuntzen irakaskuntzarako ere ekarpen interesgarria izan daiteke, betiere beharrezko egokitzapena eginez gero, bestelako proposamen didaktiko batzuen ekarpenak aprobetxatuz.

Bideoan ereduari eusten dioten oinarriak azaltzen dira, eta eredu horrek hizkuntzen irakaskuntzarako dituen abantailak eta mugak aztertzen dira.

 Amaitzeko, aipatu beharra daukat, geroz eta eskola gehiagotan erabiltzen dutela irakasteko metodologia hau, esaterako, Lemoizko eskolan.